zaterdag 14 april 2012

Er was eens een jonge Guatemalteekse vrouw...


Yeymi heette ze. Ze had nog nooit in een vliegtuig gezeten. Ze was nog nooit in een ander land geweest. Maar nu was het eindelijk zo ver. Ze ging met haar zoontje Ian naar Nederland! Lekker 3 maanden naar haar twee zussen, zwagers en neefjes, die ze al zo akelig lang niet had gezien en zo vreselijk miste. “Een vliegreis is net zo iets als een lange busreis, maar dan met mooier uitzicht.” Zo hadden haar broers en haar ouders haar verteld. Zij waren al eerder naar Nederland geweest en teruggekomen met enthousiaste verhalen over de schoonheid van het kleine vlakke land. Letterlijk zo schoon, dat je er eigenlijk nooit je schoenen hoefde te poetsen. Nu was het dan eindelijk, eindelijk, háár beurt. De papieren waren voor elkaar, de koffer was gepakt en daar ging ze dan. Spannend. Leuk spannend. Een lange vliegreis met slechts één overstap in Madrid en daar spreken ze Spaans, dus dat zou wel goed komen. Yeymi was dan ook compleet onthutst toen bleek dat ze de mensen in Madrid wel kon verstaan, maar totaal niet kon begrijpen.

“Komt u maar even mee.” Voordat Yeymi er erg in had wat er gebeurde werd ze, na een blik op haar papieren, een kleine kamer ingeleid waar nog zes andere beduusde vrouwen zaten. De deur viel in het slot. Waarom gebeurde dit? Haar zussen en zwagers hadden toch alles goed geregeld? Ze had een uitnodigingsbrief, haar paspoort was correct, en ze had voor de zekerheid ook nog de kopieën van de paspoorten van haar zussen en zwagers meegenomen.

Na een aantal uren, die dagen leken te duren, kwam een strenge politieagente haar vertellen dat zij niet de goede papieren had. “Hèh? Maar ik heb alles bij me wat in Nederland vereist is!” “In Nederland ja, maar u bent nu in Spanje. U hebt geen door de gemeente goedgekeurde uitnodiging, en ook niet genoeg geld. Dat accepteren wij hier niet. We sturen u terug naar Guatemala.”

Wat volgde was een rally van ruim twee dagen met telefoontjes tussen Madrid, Guatemala en Nederland, met familie, IND, ambassades, vliegveldcommissariaat, marechaussee en politie. Volgens de Nederlandse ambassade in Guatemala en de Nederlandse IND had Yeymi niks fout gedaan. Een visum was niet vereist en haar papieren klopten. Maar ze werd wel opgesloten. Met alleen haar handbagage. In een cel zonder daglicht. Twee lange dagen en nachten.

De eerste nacht sommeerde een geüniformeerde politievrouw haar om haar huilende kind te kalmeren omdat de andere mensen niet konden slapen. Maar hoe doe je dat, als je je ontheemd en eenzaam voelt, en niks hebt om je kind te troosten? Geen eten, geen drinken, geen speelgoed, niks? Yeymi vroeg of ze misschien wat melk kon krijgen voor haar zoontje. “ Wat denk je wel, dat we hier tien koeien hebben rondlopen of zo? Om verder maar niemand tot last te zijn bracht Yeymi, met haar kind in haar armen, haar eerste nacht in Europa door op de WC.

Haar zussen en zwagers hadden ondertussen alles gedaan om de Spaanse politie tegemoet te komen. Een door de Gemeente Amersfoort gelegaliseerde uitnodiging met garantstelling werd gefaxt, met kopieën van bankrekeningen, om aan te tonen dat haar familie voor haar kon zorgen. Zelfs het aanbod van haar zwager om met het benodigde geld naar Madrid te vliegen mocht niet baten. Op dinsdag arriveerde ze in Spanje, en op donderdag werd ze doodleuk weer terug gestuurd. ‘Rechazada’, afgewezen.

Dit gebeurt echt. Niet in een ontwikkelingsland, maar in ons westerse Europa, de zogenaamde ‘Europese Unie’,  die aan de grens blijkbaar niet als Unie kan, of wil samenwerken. Wil je als Guatemalteekse reiziger in Spanje overstappen, dan ben je overgeleverd aan de grillen van de Spaanse politie. Het feit dat je overstapt van het ene vliegtuig in het andere, en op alle fronten voldoet aan de eisen van het land waar je naartoe reist, doet helemaal niet ter zake. Je voldoet niet aan de Spaanse regels. Dus word je behandeld als een crimineel. Zwerfvuil, waar Spanje zo snel mogelijk vanaf wil.

Dit gebrek aan samenwerking, aan gezond verstand lijkt het wel, maakt mij boos. Het is een boosheid waar ik helemaal niks mee kan, omdat boosheid niet helpt. Maar voor mijn vriendinnen wil ik zo verschrikkelijk graag dat Yeymi alsnog hierheen komt met haar zoontje. De man van Yeymi, Eliu, is zo geschrokken van wat er met zijn vrouw en zoontje gebeurd is, dat hij het nu niet meer aandurft om ze nog eens te laten gaan. Ik hoop dat hij er een nachtje over slaapt, en dan van gedachten verandert. Yeymi zelf wil namelijk nog steeds graag komen. Ik hoop maar dat het doorgaat. Ik heb enorm veel zin om ze met een flink aantal vrienden en een megagroot spandoek te verwelkomen: ‘ACEPTADA’, geaccepteerd.


donderdag 5 april 2012

Over sunlightzeep en 3 tips voor succesvolle bartering


duo 'True Colors'
Sunlight zeep. Mijn oma en opa zijn er met hun 6 kinderen de oorlog mee doorgekomen. Toen de oorlog begon besloten ze hun zolder ermee vol te leggen. Heel wat blokken sunlight zeep zijn in de daaropvolgende jaren geruild tegen voedsel, kleding en brandstof. Ik moest er van de week ineens aan denken toen ik in de lens keek van de fotograaf.

Ik kan me natuurlijk in de verste verte geen voorstelling maken van de armoede tijdens de oorlog. Maar ruilhandel bestaat nu nog steeds. ‘Bartering’ heet het nu. Dat is ruilhandel, maar dan in het Engels. (Typische marketingtruc om sommige woorden in het Engels te vertalen. Dat verkoopt beter.) Volgens mij komt bartering steeds vaker voor. Of ik krijg er steeds meer mee te maken. Toevallig? Of is dit fenomeen één van de avontuurlijke verworvenheden van onze krimpende economie?

Bijna een jaar geleden schreef ik een persbericht voor een bevriende fotograaf. Op zijn vraag hoeveel mijn werk kostte, antwoordde ik: “Doe maar een keer een mooie foto!” En afgelopen week was het zo ver: een heuse fotoshoot met de gitarist waar ik graag mee zing. Daarnaast redigeerde ik in de Valentijnsweek de tekst van de website van Huischef in ruil voor een driegangen-diner voor twee personen. De verraste blik van mijn Valentijn was een extra bonus.

Dat is het verhaal.

Nu de tips:

1 Bepaal je waarde
Bartering is nog steeds gewoon handel. Dus moet je bepaald hebben wat je eigen dienst waard is. Het lastige is dat de beslissing over inkoop en verkoop tegelijkertijd plaatsvindt. Je moet dus ook voor jezelf duidelijk stellen welke waarde je toekent aan de dienst van de ander. Je doet het immers niet voor niks.

2 Begin klein
Er bestaan barterspecialisten die helemaal geen geld meer nodig hebben. Ik denk niet dat ik het ze ga nadoen. Ik vind het wel lekker om gewoon geld te verdienen. Maar zelfs barterspecialisten zijn ooit klein begonnen. Kost de barter je net iets meer tijd dan je dacht, of valt de kwaliteit van de wederdienst je een beetje tegen, dan is het geen ramp.

3 Doe het omdat je er lol in hebt
Mijn bartervoorstellen kwamen spontaan. Ik was eigenlijk niet direct op zoek naar een foto, ook niet naar een driegangendiner. Maar ik wist dat ik in de toekomst wel een keer een foto nodig zou hebben. En de mogelijkheid manlief te verrassen met een Valentijnsdiner diende zich precies aan in een week dat ik weinig opdrachten had. De barter kwam me dus gewoon goed uit.

Barterspecialist
Een 2 minuten durend filmpje over een vrouw die al 15 jaar lekker leeft zonder cent op zak. http://www.youtube.com/watch?v=djzitB1xyoc